Enthousiast geworden door het big year blog van Arjan Dwarshuis besloten Teus Luijendijk en ik af te reizen naar Suriname en om tijdens die reis een hele week te verblijven bij Freds Berg, met Fred Pansa himself als gids.

Arrowhead Piculet Picumnus minutissimus, De enige endeem voor Suriname. Niet moeilijk te zien in en rond Paramaribo. Peperpot Plantage, Paramaribo, Suriname, 26 februari 2017 (Teus Luijendijk).

We arriveerden in de middag van 23 februari 2017 en vertrokken weer op 13 maart. We hadden een gevarieerd schema uitgestippeld. Eerst 7 dagen vogelen rond Paramaribo, vervolgens een week naar Fredberg, om vervolgens de reis af te sluiten met vier dagen Brownsberg. Tijdens de eerste week hadden we een dag met Otte Ottema, een van de auteurs van het boek Birds of Suriname, afgesproken, om alle goede savannesoorten te zien. Fred zou ons de hele week gidsen op zijn domein en de rest zouden we zelf doen. Als je dit schema volgt kun je alles met de auto af en hoef je geen kostbare vluchten te boeken. Bovendien zouden die verre bestemmingen ons nauwelijks nieuwe soorten opleveren.
De eerste week hadden we een auto gehuurd en bezochten we goede plekken als De Cultuurtuin, Peperpot Plantage, Weg naar Zee, Chocopot en het gebied rondom vliegveld Zanderij. Zowel het vogelen als het verblijf in Paramaribo waren heel relaxed. We hebben ons niet onveilig gevoeld, ook al was er een week eerder wel een toerist beroofd bij De Cultuurtuin. Het eten is redelijk basic, maar als je van rijst en kip houdt, dan heb je de tijd van je leven. De meeste soorten  hebben we die week zonder al te veel moeite opgerold. Beste soorten waren Cinerous Tinamou, Rufous Crab Hawk, Slender-billed Kite, Arrowhead Piculet, Blood-colored Woodpecker, Ash-throated Crake, White-tailed Nightjar, Rufous-breasted Hermit, Green-tailed Jacamar (we hadden 6 soorten Jacamar tijdens de trip!), Red-shouldered en Red-bellied Macaw, Crimson-hooded Manakin en natuurlijk de nodige antbirds, tanagers en flycatchers.

Rufous Crab Hawk Buteogallus aequinoctialis, Mangrove achter hotel Torarica, Paramaribo, Suriname, 26 februari 2017    (Theo Admiraal)

De dag met Otte was zeer succesvol. Het recept was eenvoudig. Hij bracht ons naar de juiste plek, speelde waar nodig het geluid en wij moesten de soort, soms met de nodige moeite, in de kijker krijgen. Dit leverde goede soorten op als Spotted Puffbird, Pale-bellied Mourner (een hele goede!!), Bronzy Jacamar, Northern Slaty-Antshrike, Southern White-fringed Antwren, Point-tailed Palmcreeper, Rufous-crowned Elaenia, Saffron-crested Tyrant-Manakin, Black Manakin, Guaianan Schiffornis en Cayenne Jay.

In de vroege ochtend van 2 maart werden we door Fred opgehaald in Paramaribo. Na wat goede savanneplekken te hebben uitgekamd reden we met de nodige stops naar Fred zijn basiskamp.
Zoals ook door Arjan in zijn blog gememoreerd, vloog Fred een paar jaar geleden terug naar Paramaribo. Uit het raampje van het vliegtuig zag hij een berg boven de jungle uitsteken die hij nooit eerder gezien had en waar hij nooit iemand anders over gehoord had. Zonder de precieze locatie te kennen hakte hij zich met zijn machete in een paar maanden naar de top van de berg, waar hij genoot van een ongelofelijk uitzicht. En passant vond hij in de nabijheid van de berg maar liefst drie leks van de Guianan Cock-of-the-Rock, een soort waarvoor mensen eerder naar de enige bekende plek bij Voltzberg moesten. Een reis van meerdere dagen.

Fred Pansa op zijn “eigen” berg. Fredberg, Suriname, 7 maart 2017 (Theo Admiraal)

Fred is nu voor langere tijd eigenaar/gebruiker van de berg. Hij heeft op de top wat primaire voorzieningen aangebracht, waardoor je op de top in een hangmat kunt overnachten. Beneden op ca 10 km afstand van de berg heeft hij aan een zijrivier van de Saramaccarivier een basiskamp gebouwd. Hier kunnen ongeveer 15 mensen verblijven. Het is basic, maar het is er prima toeven. Het verblijf is “all-inclusive”. Fred en zijn mensen zorgen voor ontbijt, lunch en diner. Je moet, indien gewenst, alleen je eigen biertje meenemen. Er is geen licht of stromend water, maar met het rivierwater kun je je goed douchen en hij heeft een kleine generator om stroom te leveren voor i-pods, telefoons etc. Er zijn plannen om zonnecollectoren te installeren. Op de berg heb je telefoonontvangst; het basiskamp ligt te laag. Heerlijk om een paar dagen niet geregeerd te worden door je telefoon!

Fred is een natuurmens en een organisator pur sang. Er zijn weinig Surinamers die het lef hebben om in de middle of nowhere een eigen bedrijf te starten en hij heeft nog volop plannen om de natuur­gerelateerde activiteiten op zijn lodge verder uit te bouwen. Maar bovenal is hij vogelaar. Zijn kennis van vogels en zijn skills om vogels te zien te krijgen, zijn verbazingwekkend, wetende dat hij pas een jaar serieus aan het vogelen is! Natuurlijk (her)kent hij alle geluiden van de jungle, maar hij wist niet altijd welke soortnaam bij elk geluid hoort. Dit werd opgelost door een paar keer op stap te gaan met Sean Dilrosun, top birdguide van Suriname.

Basiskamp van Fredecotours aan een zijrivier van de Saramacarivier, 3 maart 2017 (Theo Admiraal).

Vogelen in Suriname blijft een aparte ervaring en het is even wennen om in de Zuid-Amerikaanse jungle de gids niet te horen zeggen “watch my pointer” maar “ kijk naar mijn lichtje”...... Wij waren de eersten die een week lang met Fred op stap gingen. Dat gaf hem de mogelijkheid om ons al zijn plekken en alle soorten te laten zien. Fred is een ongelofelijk scherpe vogelaar. Geen enkele beweging of geluid ontgaat hem en hij doet er alles aan om ons elke soort te laten zien.

Guianan Cock-of-the-rock Rupicola rupicola. We hadden drie vogels bij van de drie leks in de buurt van Fredberg. Deze tijd van het jaar niet makkelijk te zien. Fredberg, Suriname, 3 maart 2017 (Teus Luijendijk)

De eerste dag vertelde hij ons dat hij eindelijk wist welke vogel het geluid maakt, dat hij al een paar maanden regelmatig hoorde. Wat checks op Xeno-canto bevestigde zijn vermoeden. In de buurt van zijn lodge bevindt zich een Zigzag Heron, een neotropic target voor veel birders. We moeten hem alleen nog even zien en dat lukte perfect! (Zie foto’s in de foto galerij van de Dutch Birding site).

De twee dagen dat we bij en op de berg waren zagen we onder andere Pompadour, Spangled en Purple-breasted Cotinga, Black-bellied Cuckoo, Black Curassow, Chapman’s Swift, Amazonian Motmot, Guianan Cock of-the-Rock, White-chested Puffbird, McConnell's Flycatcher en White-throated Manakin. Om vanaf de berg groepen Red-and-Green Macaws onder je langs te zien vliegen was adembenemend.

In de jungle rond de lodge waren wat trails uitgezet, die we een paar keer gelopen hebben. We kwamen ogen en oren tekort. We zagen verschillende goede flycatchers en maar liefst 25 soorten antbirds, waar onder de restricted range Band-tailed Antshrike, maar ook een paar mega soorten als Capuchinbird and Crimson Fruitcrow. Makkelijk zagen we 100 soorten op een dag.

Capuchinbird Perissocephalus tricolor.Bij het basiskamp hadden we meerdere exemplaren. Een zekerheidje bij bezoek aan Fred. Fredberg, Suriname, 5 maart 2017 (Teus Luijendijk)

De halfverharde weg bij de lodge leende zich perfect voor roadside birding. Elke dag hebben we wel een stuk van het pad afgereden en steeds hadden we nieuwe soorten. Alleen jammer dat de Harpij niet lukte. Papagaaien deden het goed. Painted Parakeet en Caica-, Dusky-, Black-headed- en Red Fan Parrots waren niet moeilijk.

Andere goede soorten langs de weg waren Grey-winged Trumpeter, meerdere Crimson Topaz, Guianan Toucanet, Green- en Black-necked Aracari en nog wat gave Woodpeckers en Woodcreepers.

Night birding leverde Crested Owl en Tawny-bellied Screech-Owl op. De Amazonian Pygmy-owl hebben we alleen gehoord. Uiteindelijk hebben we bij Fred ruim 250, veelal hele goede, soorten gezien.

Crimson Fruitcrow Haematoderus militaris. Bijzonder lastige soort. Uiteindelijk deze mega twee keer gezien. Suriname, 8 maart 2017 (Teus Luijendijk)

Spot-backed Antbird Hylophylax naevius. Een van de mooiere antbirds. Volgde de enige ant swarm die we deze trip zagen. Brownsberg, Suriname, 11 maart 2017 (Teus Luijendijk)

De laatste vier dagen op Brownsberg waren wat minder hectisch en niet in de laatste plaats, omdat we een aantal Brownsberg targets al bij Fred gezien hadden. De berg blijft een goede site voor soorten als Lined- en Slaty-backed Forest-Falcon, Lilac-tailed Parrotlett (slaapplaats), Thrush-like Antpitta en White-fronted Manakin.

2,5 week Suriname leverde zo’n 365 soorten op. Ondanks het feit dat ik al in Venezuela was geweest en Teus al een paar keer in Brazilie had gevogeld, hadden we in Suriname toch rond de 140 lifers.

Fredberg heeft alles in zich om de toplocatie in Suriname te worden. De komende tijd zullen er zeker nog meer soorten worden ontdekt. Steeds meer vogelreisbureau’s nemen Fredberg op in hun reisschema en dat is helemaal terecht! Wil je meer weten over Fredberg, kijk dan op www.fredecotours.com

Ben je net als wij enthousiast geworden en wil je meer weten over onze ervaringen dan kun je contact opnemen met Teus of met mij.

Theo Admiraal