Beter laat dan nooit: Uitslag voorspelspel 2012!
In het kort: een spel waarbij de deelnemers trachten te voorspellen welke vogelsoorten aan de Belgische lijst worden toegevoegd in de volgende jaren. In Nederland is het al enkele jaren een traditie, en ook in Vlaanderen werd in 2012 een poging gedaan om een ‘Voorspelspel’ te organiseren. Dat liep vooral via de mailinglijst ‘Belgian Birds’, en door het ontbreken van (toen) een degelijke website en wat computerproblemen geraakte dat enigszins in het slop. Sinds een tijdje begon het idee te rijpen om een nieuwe editie te organiseren, en kwam toevallig (dankzij een oude externe harde schijf) ook het bestand met de gegevens van de vorige editie terug boven water. Tijd voor een update dus én tegelijk de start van een nieuwe editie!
Om op te frissen: iedereen die wilde meedoen werd gevraagd een lijstje van vijf soorten in te dienen. Elke soort kreeg een waarde, waarbij een soort die op veel lijstjes voorkwam, minder punten kreeg dan een soort die minder werd voorspeld. Winnen kon door ofwel een bepaald aantal (156) punten te halen (met minstens twee soorten, winnen met één enkele soort was niet mogelijk), óf wanneer alle vijf soorten uit iemands lijst werden gevonden.
Er waren 31 deelnemers, die in totaal maar liefst 65 soorten voorspelden. De voorspelde soorten, samen met het aantal stemmen dat elke soort kreeg, zijn terug te vinden in onderstaande tabel. In vet de soorten die sindsdien ook effectief in België werden waargenomen.
| Ross' meeuw | 12 |
| Grijze strandloper | 9 |
| Aziatische woestijngrasmus | 8 |
| Zwartkoprietzanger | 7 |
| Kaspische plevier | 6 |
| Steltstrandloper | 6 |
| Arendbuizerd | 5 |
| Bruine klauwier | 5 |
| Groene bijeneter | 5 |
| Oosterse tortel | 5 |
| Spaanse mus | 5 |
| Woestijnvink | 4 |
| Zwartkopgors | 4 |
| Bartrams Ruiter | 3 |
| Maskerklauwier | 3 |
| Steller's eider | 3 |
| Taigavliegenvanger | 3 |
| Amerikaanse zwarte zee-eend | 2 |
| Bonte zanger | 2 |
| Eleonora's valk | 2 |
| Grijze junco | 2 |
| Grote kanoet | 2 |
| Ivoormeeuw | 2 |
| Killdeerplevier | 2 |
| Kleine torenvalk | 2 |
| Oosterse keizerarend | 2 |
| Rosse waaierstaart | 2 |
| Sporenkievit | 2 |
| Wilson's stormvogeltje | 2 |
| Zuidelijke klapekster (Steppe) | 2 |
| Zwartkopzanger | 2 |
| Alaskastrandloper | 1 |
| Alpenkraai | 1 |
| Amerikaanse meerkoet | 1 |
| Amerikaanse regenwulp | 1 |
| Amerikaanse zilvermeeuw | 1 |
| Balkanbergfluiter | 1 |
| Beringmeeuw | 1 |
| Bruine vliegenvanger | 1 |
| Canadese kraanvogel | 1 |
| Daurische spreeuw | 1 |
| Diksnavelrietzanger | 1 |
| Grijswangdwerglijster | 1 |
| Groene fitis | 1 |
| Groene reiger | 1 |
| Huisgierzwaluw | 1 |
| Huiskraai | 1 |
| Kaffergierzwaluw | 1 |
| Kamtsjatkameeuw | 1 |
| Marmereend | 1 |
| Maskergors | 1 |
| Monniksgier | 1 |
| Oosterse vorkstaartplevier | 1 |
| Pacifische parelduiker | 1 |
| Petsjorapieper | 1 |
| Siberische gierzwaluw | 1 |
| Stekelstaartgierzwaluw | 1 |
| Swinhoes boszanger | 1 |
| Taigastrandloper | 1 |
| Veery | 1 |
| Willet | 1 |
| Witvleugelleeuwerik | 1 |
| Zwarte eend | 1 |
| Zwarte leeuwerik | 1 |
| Zwartkeelheggenmus | 1 |
De eerste soort uit de lijst die werd ontdekt (en aanvaard), was de Arendbuizerd van Hodister op 1 december 2012. Vijf personen hadden deze soort voorspeld, en kregen hiervoor 31 punten: Wouter Faveyts, Wout De Rouck, Jan Baert, David Van den Schoor en Kenny Hessel.
De volgende nieuwe soort, Daurische klauwier, was door niemand voorspeld. Dit heeft te maken met de taxonomie van deze soort, die eerst als Isabelklauwier in de boeken stond, en later werd gesplit in Daurische en Turkestaanse. Eerdere gevallen werden na herziening afgewezen, waardoor de vogel van 27 september 2013 bij Leefdaal het eerste (en voorlopig nog altijd enige) aanvaarde geval is van deze soort in België.
Ook de volgende nieuwe soort, de Witkeelgors die op 12 oktober 2013 werd geringd bij Berendrecht, werd blijkbaar door niemand verwacht.
Twee weken later, op 26 oktober 2013, was het weer prijs, met een Kleine torenvalk die over Oostduinkerke vloog. Deze werd slechts door twee personen voorspeld: Wouter Faveyts en Niels Goulem. Ze kregen hiervoor maar liefst 77,5 punten. Hierdoor kwam Wouter Faveyts alleen aan de leiding, met 108,5 punten.
Daarna duurde het wat langer (in 2014 werd geen enkele nieuwe soort gevonden), maar de Zwartkoprietzanger van 7 juni 2015 leverde zeven personen 22,14 punten op. Dit waren Jelle Van den Berghe, Davy De Groote, Jan Baert, Stijn Raymaekers, Michel Veldt, Ignaas Robbe en Steven Keteleer. Aan de leiding veranderde dat niets, daar hield Wouter Faveyts stand.
De volgende nieuwe soort leverde alweer geen punten op, Kroonboszanger (2016) werd blijkbaar door niemand hier verwacht.
2017 was een beter jaar, met maar liefst drie nieuwe ‘Belgen’. De eerste was de Groene bijneter die op 2 juli over Brecht vloog. Vijf personen kregen hier 31 punten voor: Joris Elst, Wout De Rouck, Ronan Felix, Robin Vermeylen en Bart De Schutter.
De volgende twee soorten (Wenkbrauwalbatros en Langstaartklauwier) stonden op geen enkel lijstje, en dus stond eind 2017 Wouter Faveyts nog steeds aan de leiding.
In 2018 werd het nog beter, met nu zelfs vier nieuwe soorten. Oosterse tortel leverde vijf deelnemers (Wouter Faveyts, Joris Elst, Davy De Groote, Stijn Raymaekers en Simon Feys) 31 punten op. Wouter Faveyts kwam hierdoor nog wat steviger aan de leiding, met nu al 139,5 punten, de grens van 156 kwam hier dus erg dichtbij!
Grijze junco was maar door twee mensen voorzien, waarvoor ze 77,5 punten kregen: Jelle Van den Berghe en Frank Huysentruyt.
Westelijke orpheusgrasmus hielp dan weer niemand vooruit…
Een mogelijke game-changer was de Monniksgier van 9 juni, die maar door één iemand was verwacht. Eli Van Audenhove kwam hierdoor meteen aan de leiding met 155 punten, op één puntje (of één soort) van de overwinning dus!
2019 startte dan weer met een nulpunter, wellicht omdat maar weinigen de split van Seebohms tapuit hadden zien aankomen.
Op 25 oktober was het dan wel weer prijs, met een Bruine klauwier. Deze soort (die de jaren voordien steeds meer werd gezien in West-Europa), werd door vijf personen voorspeld: Wouter Faveyts, Joris Elst, Davy De Groote, Ronan Felix en Gerrit De Vos.
De 31 punten die ze voor die laatste soort kregen, waren na ruim zeven jaar goed voor een winnaar! Wouter Faveyts haalde hiermee 170,5 punten, en was dus met vier van zijn vijf soorten de verdiende winnaar. Proficiat Wouter! De tweede plaats was voor Eli Van Audenhove (155 ptn), de derde voor Jelle Van den Berghe (99,64 ptn).
Bruine klauwier Lanius cristatus, Heist, 25 oktober 2019 (Patrick Beirens)
Nabeschouwing
Aangezien we ondertussen al enkele jaren verder zijn, zijn er sindsdien nog wel enkele soorten gezien die op de voorspellijstjes stonden. Hieronder de nieuwe soorten die sindsdien werden gezien, en nog eens het aantal personen die ze hadden voorspeld.
| Roodkeelnachtegaal | 0 | |
| Oosterse keizerarend | 2 | |
| Huisgierzwaluw | 1 | |
| Purperkoet | 0 | |
| Ross’ meeuw | 12 (dit was de meest voorspelde soort in 2012) | |
| Bonte zanger | 2 | |
| Ross’ gans | 0 | |
| Groene fitis | 1 (nog niet aanvaard door BRBC) |
Om nog eens te tonen hoe verdiend Wouter Faveyts is als winnaar, hij was de enige wiens vijf soorten sindsdien allemaal zijn waargenomen in België. Van de 32 deelnemers zijn er ondertussen 27 die minstens één soort goed hadden voorspeld.
Van de 65 voorspelde soorten zijn er ondertussen ‘maar’ 13 waargenomen, de verwachtingen en mogelijkheden zijn dus groot voor de komende jaren! Opvallend is ook dat uit de top drie van de meest verwachte soorten, maar één soort werd ontdekt (Ross’ meeuw). Op de twee volgende (Grijze strandloper en Aziatische woestijngrasmus) zijn we nog steeds aan het wachten… Wat ook opvalt, is dat verschillende nieuwe soorten (Daurische klauwier, Witkopgors, Kroonboszanger, Wenkbrauwalbatros, Langstaartklauwier, Westelijke orpheusgrasmus, Seebohms tapuit – later kwamen daar ook nog Roodkeelnachtegaal, Purperkoet en Ross’ gans bij) door niemand werden verwacht, wat toch wel perspectief geeft op een aantal verrassingen!
Nieuwe editie!
Nu de vorige editie (al eventjes) is afgelopen, is het tijd voor een nieuwe versie! Het opzet en de regels blijven hetzelfde: iedereen kan een lijstje met vijf soorten insturen, wie het eerst een bepaald aantal punten (o.a. afhankelijk van aantal deelnemers) haalt, wint. Deze soorten mogen nog niet in categorie A of B op de Belgische lijst staan, op de BRBC site kan je nagaan of dat het geval is. Ook soorten die recent werden waargenomen, maar waarover nog geen oordeel is geveld (bvb de Groene fitis) kan je niet kiezen. Aangezien het BRBC de IOC-taxonomie volgt, wordt die ook voor dit spel gebruikt.
Kies je voor een soort die in de loop van het spel wordt gesplit, dan zal je de vraag krijgen om één van deze soorten te kiezen. Een aantal soorten is ook al waargenomen in België, maar werd (voorlopig) nog niet aanvaard (bvb. Geelsnavelwouw, Indische kievit, …). Je kan deze soorten ook kiezen, maar je krijgt hier enkel punten voor als er een nieuw exemplaar wordt gevonden na de start van het spel, én dit ook als eerste geval wordt aanvaard. Wordt bvb. een eerder geval alsnog als eerste aanvaard, dan krijg je voor die soort geen punten. Indien er één van je soorten zou worden gelumpt met een soort die al op de Belgische lijst staat, dan krijg je de kans om een nieuwe soort te kiezen.
Punten worden pas toegekend nadat een soort door het BRBC is aanvaard. Als er een soort uit je lijst zou worden gevonden voor de start van het spel op 1 november, dan krijg je ook de kans om een nieuwe soort te kiezen.
Ook belangrijk, dien je een lijst in die exact hetzelfde is als die van iemand anders, dan moet je je lijst aanpassen. Eerst komt, eerst maalt dus!
Het spel stopt als iemand het maximale aantal punten voor één soort plus 1 haalt, of als alle soorten van een lijstje zijn gevonden (en aanvaard). Je moet dus altijd minstens twee soorten goed hebben voor je kan winnen.De punten per soort worden bepaald door het aantal verschillende voorspelde soorten te delen door hoe vaak die soort is voorspeld, afgerond op hele punten. Hoe minder vaak een soort wordt gekozen, hoe meer punten ermee te verdienen zijn dus.
Lijstjes moeten vóór 1 november (2024) ingediend zijn, de datum waarop het voorspelspel start. Veel succes! Indienen kan door een mail te sturen naar simonfeys AT yahoo DOT com.
