Laat ik positief beginnen. Vietnam is nog steeds een leuk land om te vogelen. Wij (Teus en ik) hebben ons opperbest vermaakt en best veel gezien tijdens de trip van 2 tot 19 maart 2023.We hadden Wildtour Vietnam ingehuurd voor het vervoer, de gidsen en het regelen van toegang tot de plekken voor de moeilijkere soorten. Wildtour is de meest gerenommeerde birding organisatie in Vietnam en alles was perfect geregeld.

We zijn eerst een week op de bekende plekken geweest, waar iedere vogelaar, die Vietnam bezoekt, heen gaat. Eerst even naar de Can Gio saltpans voor de White-faced Plover en toen naar Cat Tien, Di Linh en Da Lat. Bijna alles gezien, alleen de Orange-necked Partridge werkte niet echt mee. Daarna zijn we van Da Lat naar midden-Vietnam (Hue) gevlogen met als doel om de resterende 10 dagen zoveel mogelijk zeldzame, endemische Laughingthrushes te gaan vinden. In dit deel van Vietnam, dat tegen de Laotiaanse grens ligt, zijn recent (eind jaren 90 van de vorige eeuw) twee nieuwe Laughingthrushes en een Barwing ontdekt. Bovendien zijn hier een aantal andere (bijna-) endemische Laughingthrushes te doen.

White-crested Laughingthrush Garrulax leucocephalus Heel algemeen in Zuidoost-Azië. Wij zagen o.a. een groep in Cat Tien. Vietnam, 2018 (Wildtour)

Nadat we in Cat Tien al de redelijk algemene White-crested Laughingthrush hadden gezien, zou bij Di Linh de Orange-breasted de eerste ‘special’ moeten zijn. Volgens alle trip reports die we hadden geraadpleegd, zou dit een makkelijke soort moeten zijn. We waren al gewaarschuwd door onze gids. De laatste maanden was de soort op de bekende plekken niet meer aangetroffen. We hebben best wat tijd gestoken om de soort te zien, maar ze waren allemaal weggevangen. De status van deze soort op eBird is Least Concern … Dat beloofde niet veel goeds voor de rest van de trip.

Orange-breasted Laughingthrush Garrulax annamensis Tot voor kort algemeen bij Di Linh. Op de bekende plekken allemaal weggevangen. Vietnam, 2016 (Wildtour)

Het bleek niet eenvoudig om onze doelsoorten te zien. Daar zijn drie redenen voor te noemen:

1. Illegale houtkap. In veel bossen zijn de woudreuzen verdwenen en is een redelijk eentonig bos overgebleven. De habitat voor allerlei leuke soorten verdwijnt snel. Alleen nationale parken als Cat Tien lijken gespaard te blijven. Leuke soorten als Brown Hornbill, die afhankelijk zijn van hoge, oude bomen zijn bijna verdwenen uit Vietnam.
2. Jacht. In de berggebieden langs de grens met Laos wordt door de inheemse bevolkingsgroepen volop gejaagd. Alles dat beweegt wordt in Vietnam gegeten. En het beperkt zich niet tot zoogdieren. Verscheidene keren kwamen we mensen tegen die een andere manier van natuurbeleving hadden dan wij … Een mythische soort als de Vietnamese Crested Argus komt nu alleen nog maar voor op een paar onbereikbare plekken langs de Laotiaanse grens, waar ze zelden of nooit worden waargenomen. Het is gevaarlijk om van het pad af te gaan. Er staan veel klemmen en vallen. Dat ondervond een gids van Birdquest, die zich gelijk met ons in het gebied bevond. Hij was blij dat hij zware bergschoenen droeg.
3. Vogelvangst. Verreweg het grootste probleem. In heel Vietnam is het de gewoonste zaak van de wereld om vogels in kooitjes te houden. De Vietnamese rijkere klassen betaalt grif geld om met een zeldzame zangvogel te pronken. Een zeldzame laughingthrush kost op de zwarte markt 1000 dollar. En waar vraag is, is aanbod! Regelmatig zagen we mannen in camouflagepakken op hun scooter rijden met een vogelkooi en een mistnet achterop. En niemand lijkt dit gek te vinden. En als wij vogelgeluiden op het internet kunnen vinden, dan kunnen zij het ook! En ook zij zitten op eBird en Observado om te zien waar zij nog vogels kunnen wegvangen.

In de buurt van Dalat, nabij een visvijvercomplex, hadden we prima waarnemingen van onze eerste endeem; de Collared Laughingthrush. Op twee plekken hadden we in totaal zeven exemplaren.

Collared Laughingthrush Trochalopteron yersini, Dalat, Vietnam, 8 maart 2023 (Teus Luijendijk)

Na de vlucht naar Hue zagen we nabij een klein dorp, gelegen bij de ‘beroemde’ 17e breedtegraad, twee Masked Laughingthrushes. Niet echt zeldzaam in Zuidoost-Azië, maar wel leuk voor de triplijst.

Masked Laughingthrush Pterorhinus perspicillatus Redelijk te doen in het laagland van Vietnam, maar veel algemener in Zuidoost-China. Vietnam, 2015 (Wildtour)

Van Hue reden we eerst naar Phong Nha, waar we al snel de twee targets vonden, de Sooty Babbler en de Limestone Leaf-Warbler. Bij de kalksteenhellingen rond Phong Nha hadden we een paar Lesser Necklaced Laughingthrushes. Deze soort is op het vaste land van Zuidoost-Azië algemeen. Dit was tevens het meest noordelijke punt van onze reis. Vanaf hier reden we dagelijks lange afstanden terug naar het zuiden, veelal over de oude, historische Ho Chi Minh Road.

Lesser Necklaced Laughingthrush Garrulax monileger, Vietnam, 2018 (Wildtour)

De volgende target was de Rufous-cheeked Laughingthrush. Deze komt voor in een afgelegen bergketen op de grens met Laos. Deze vogel heeft een opvallende verspreiding. De soort is lastig in Vietnam en Laos, maar komt ook voor op het Chinese eiland Hainan, waar de hij opvallend makkelijk te vinden is. Wij zagen een groepje van vier exemplaren.

Rufous-cheeked Laughingthrush Garrulax castanotis, Sa Mu-pas, Vietnam, 2015 (Wildtour)

De White-cheeked Laughingthrush is een bijna-endeem en komt behalve in Vietnam ook in het grensgebied met Laos en Cambodja voor. Wij zagen twee makkelijk te fotograferen exemplaren bij een lunchplek en later stak een groep van 80 stuks de weg over in de buurt van de Sa Mu-pas.

White-cheeked Laughingthrush Dryonastes vassali, Sa Mu-pas, Vietnam, 8 maart 2023 (Theo Admiraal)

De volgende stop zou het hoogtepunt van de reis worden. Zowel letterlijk als figuurlijk. We gingen naar Mount Ngoc Linh met toppen tot 2500 meter hoog. Hier gingen we op zoek naar de Golden-winged Laughingthrush, een soort die pas 20 jaar geleden is ontdekt. Het is een afgelegen gebied dat recent is opengesteld voor buitenlanders. Bij aankomst moesten eerst onze paspoorten gecontroleerd worden. Via een redelijk begaanbare trail gingen we naar de plek waar het moest gebeuren. Onderweg hadden we twee Red-billed Scimitar-babblers en de Black-crowned Barwing. Deze laatste is ook pas 20 jaar geleden beschreven.

Golden-winged Laughingthrush Trochalopteron ngoclinhense, Mount Ngoc Linh, Vietnam, 14 maart 2023 (Theo Admiraal)

Op de plek aangekomen zagen we naast de target ook nog een paar Red-tailed Laughingthrushes, maar liefst drie soorten Fulvetta’s en een aantal Brown-crowned Scimitar-babblers. Deze laatste was tot voor kort bekend als Coral-billed Scimitar-Babbler. Met een goed gevoel gingen we terug naar het hotel en hadden we weer geen idee wat we te eten kregen. Vietnamezen eten alles dat beweegt!

Red-tailed Laughingthrush Trochalopteron milnei, Mount Ngoc Linh, Vietnam, 14 maart 2023 (Teus Luijendijk)

Onze laatste stop was Mang Den. Door de hoogte van 1500 meter is het een geliefd oord om de warmte te ontvluchten. Het is vergelijkbaar met Fraser’s Hill in Maleisië. Vroeger werd het dorp bewoont door de Fransen en tegenwoordig worden Vietnamezen met busladingen tegelijk aangevoerd.Helaas was er veel gekapt in de bossen rond het plaatsje, maar we hadden hier wel de Yellow-billed Nuthatch en de Oriental Bay-Owl. Het gebied is ook goed voor de Grey-headed Parrotbill (de endemische Black-headed hadden we al bij Da Lat gezien) en de Hodgson's Hawk-Cuckoo. Speciaal was de zwartkoppige vorm van de Sultan Tit. Elders in Vietnam hadden we de ‘gewone’ vorm met gele kuif.

Op de trails hadden we tot twee keer toe een luidruchtig groepje Black-hooded Laughingthrushes, een soort die alleen voorkomt in Vietnam en het grensgebied met Laos. Maar ook hier kwamen we voor een zeldzame Laughingthrush die pas 20 jaar geleden ontdekt is: de Chestnut-eared Laughingthrush. Het was hard werken om de soort te zien, maar dat was niet zo gek. De lokale gids vertelde ons dat hij tot zo’n zeven jaar geleden makkelijk vijf paartjes van deze soort zag, als hij een pad van circa een kilometer volgde. Het kostte ons anderhalve dag om de soort te zien te krijgen. Er zijn op dit moment nog maar drie vogels bekend. Een ouderpaar met een jonge vogel. Het zou ons niet verbazen als zich hetzelfde scenario ontrolt als bij de Orange-breasted Laughingthrush.

Chestnut-eared Laughingthrush Ianthocincla konkakinhensis, Mang Den, Vietnam, 16 maart 2023 (Theo Admiraal)

Black-hooded Laughingthrush Garrulax milleti, Mang Den, Vietnam, 2019 (Wildtour)

Maar er is goed nieuws te melden. In navolging van de Aziaten uit Taiwan en Singapore wordt er ook in Vietnam steeds meer gefotografeerd. Deels zijn dit de mensen die tot voor kort voor veel geld een vogel in een kooitje stopten. Ik hoop dat dit een kentering tot stand kan brengen, want anders zie ik het somber in voor al die schitterende laughingthrushes.

In maart 2023 hebben wij de volgende (bijna-) endemische laughingthrushes geprobeerd op de volgende plekken:

1. Orange-breasted Laughingthrush (Niet gezien, zie tekst)
2. Collared Laughingthrush
3. Rufous-cheeked Laughingthrush
4. White-cheeked Laughingthrush
5. Golden-winged en Red-tailed Laughingthrush
6. Chestnut-eared en Black-hooded Laughingthrush
   
   

Theo Admiraal