Vondstverhalen

Wat ging er vooraf aan de beep van een mega? Lees hier het volledige verhaal van de ontdekking.

Huisgierzwaluw - 15 mei 2021

18 mei 2021  ·  Joachim Pintens  ·  2423 × bekeken

Zaterdag 15 mei zou voor de verandering eens een dagje worden dat ik geen vogels ging kijken. De tijd die ik aan school gespendeerd heb is namelijk al een tijdje omgekeerd evenredig met het aantal uren dat ik in het veld heb doorgebracht, dus daar mocht stilaan eens verandering in gaan komen. De avond voordien echter bleek dat mijn vriendin iets vergeten was in Antwerpen, waarop ik zei dat ik het wel mee wilde gaan halen als we ook even langs Blokkersdijk passeerden. Er werd immers wisselvallig weer voorspeld met lichte buien en ik hoopte dan ook op een leuke stern boven de plas. Daarop stelde ze voor om me eerst af te zetten aan Blokkersdijk, zodat ik rustig de plas kon checken terwijl ze thuis haar gerief ging halen, om dan weer samen richting Gent te gaan.

Uitzicht op de plas met het perfecte weer voor zwaluwen en sterns, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Joachim Pintens)

Zo gezegd zo gedaan, en tegen 13u zat ik in de hut op de plas te kijken. Geen sterns te bespeuren, maar wel viel meteen op dat er enorm veel Gierzwaluwen in de lucht hingen, gemakkelijk een 700-tal. Het merendeel vloog boven het bos ten noorden van de plas, een beetje ver dus om te checken. Ik focuste me dan ook op de zwaluwen die laag boven de plas foerageerden, veelal Huiszwaluwen en Gierzwaluwen, maar ook een aantal Boerenzwaluwen en enkele Oeverzwaluwen. Hoe hard ik ook probeerde om er een oranje stuitje tussen te ontwaren, het leek erop dat er toch echt geen Roodstuitzwaluw tussen vloog. Dan begon ik maar de honderden Gierzwaluwen die boven het bos vlogen te checken. Want ook al vlogen die redelijk ver, een Alpengierzwaluw zou zeker moeten opvallen, dacht ik. En zo probeerde ik dus iets afwijkends op te pikken tussen de vele Giertjes en Huiszwaluwen die door mijn beeld schoten.

Een fractie van de vele zwaluwen en Gierzwaluwen die boven de plas foerageerden, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Annelies Jacobs)

Ik keek de groep af van rechts naar links en merkte toen op dat ze aan de linkerkant van de plas wat dichter kwamen vliegen. Tussen de vele witte stuitjes van de Huiszwaluwen was er plots één wit stuitje dat om één of andere reden meteen mijn aandacht trok. Waarschijnlijk omdat de stuit contrasteerde met een verder volledig donkere vogel, die na een tweede blik ook nog eens de sikkelvormige vleugels van een Gierzwaluw bleek te hebben én een recht afgesneden staart. Op dit moment vloog hij niet zo ver en ik wist meteen dat ik een heuse Huisgierzwaluw in beeld had!!! Hij kwam toen schuin mijn richting uit gevlogen en ik kon hem gelukkig mooi volgen in de telescoop waarbij ik de witte stuit die doorliep tot op de achterflank, het lichte voorhoofd en de lichte keel beangstigend duidelijk kon bekijken. Hoewel ik volledig begon te flippen, besefte ik tegelijkertijd dat ik hier echt foto's van moest hebben. Want ook al had ik de vogel goed gezien, de beschrijving die ik ging kunnen geven na een waarneming van een tiental seconden had waarschijnlijk niet voldoende geweest om soorten als Horusgierzwaluw of Grote Huisgierzwaluw uit te sluiten. Ook al was ik in feite zeker van mijn determinatie.

Het beeld dat ik had wanneer hij recht naar me toe kwam gevlogen, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Joachim Pintens)

Ik besloot de vogel dus te lossen en mijn camera uit de rugzak te halen, om dan tot de constatatie te komen dat ik mijn geheugenkaartje op kot vergeten was. Gelukkig had ik nog een reservekaartje bij, maar wanneer ik dat kaartje eindelijk in de camera had geramd was er al veel te veel tijd voorbij gegaan. En daar kwam dan nog eens bij dat dat kaartje vol zat met foto’s die ik niet meteen wilde wissen. Ik besloot snel iets te posten in de lokale WhatsAppgroep en de vogel terug te zoeken. Dat wilde echter maar niet lukken tussen die honderden (gier)zwaluwen, en dat was ook precies wat ik gevreesd had. De vogel werd na een lichte aansporing doorgegeven via Belgian Bird Alerts, daar had ik zelf natuurlijk geen tijd voor, en toen begonnen de telefoontjes en berichtjes binnen te stromen die ik negeerde omdat ik de vogel wou terugvinden (bij dezen mijn welgemeende excuses :-) ).

Even snel lokaal delen voor het nieuws wereldkundig gemaakt werd, 15 mei 2021 (©Joachim Pintens)

Vrij snel arriveerden de eerste twitchers en maar liefst 40 minuten na de ontdekking werd hij eindelijk met zekerheid teruggevonden. Oef!! Ik spurtte vanuit de hut naar het uitkijkpunt met de bankjes waar al een tiental man bleek te staan. De Huisgierzwaluw kon als bij wonder mooi gevolgd worden waardoor ik hem eindelijk ook nog eens kon terugzien. Toen hij dichter begon te vliegen nam ik mijn camera gereed waarmee ik nog een 30-tal foto’s kon nemen en dankzij precieze aanwijzingen slaagde ik erin de eerste bewijsplaatjes te nemen. Hij stond erop, dit is echt gebeurd! Toch maar wat andere foto’s verwijderen zodat ik er weer 40 kon nemen, voor moest hij nog eens dichter komen vliegen zoals bij de ontdekking. Het volk bleef toekomen en iedereen sloeg er vroeg of laat in om de vogel in beeld te krijgen. Er hing een unieke sfeer van blijdschap, ongeloof en euforie. Niet moeilijk, wat een soort ook!

Het eerste bewijsplaatje, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Joachim Pintens)

Zelf kon ik het nog steeds niet goed plaatsen en ik was vooral wat aan het genieten van het gebeuren en het terugzien van bekende gezichten. Tot de vogel plots besloot recht onze richting uit te vliegen. Ik greep opnieuw mijn camera vast en zorgde ervoor dat ik hem al vanop een afstand in de zoeker had. Hij bleef ons naderen en ik probeerde zo lang mogelijk te wachten met foto’s nemen zodat mijn geheugenkaartje niet vol zou zijn vóór het moment suprême. Toen hij echt recht voor ons vloog begon ik te ratelen tot hij vlak boven ons verdween achter de bladeren waar we onder stonden! Hierna vloog hij weer naar de achterkant van de plas waarbij hij iedereen dolgelukkig achterliet. Pas bij het checken van de foto’s die ik net gemaakt had begon de adrenaline echt te stromen, wat een beest!

Coronaproof foto's tonen aan de tientallen aanwezigen, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Annelies Jacobs)

Hier bleef hij dichter en dichter komen, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Joachim Pintens)

... en hier vloog hij vlak boven onze hoofden, Blokkersdijk, 15 mei 2021 (©Joachim Pintens)

De vogel werd nog door velen gezien tot er rond 17u50 een serieuze stortvlaag over ons heen kwam die nagenoeg alle Gierzwaluwen boven de neerslag deed vliegen. Ze waren immers nergens meer te bespeuren. Na de regen kwamen de Gierzwaluwen weer met mondjesmaat toe aan de plas tot er weer honderden rondvlogen, maar de Huisgierzwaluw was nadien jammer genoeg niet meer terug te vinden. De vogel heeft nog meer dan 4,5u na de ontdekking rondgehangen boven de plas, vaak mooi laag boven het water, en kon gezien worden door meer dan 80 vogelkijkers. Het was een onverwachte tweede kans voor zij die de eerste voor België, die vorig jaar op 26 oktober ontdekt werd door Stijn Baeten in Zeebrugge, gemist hadden. Het is uitzonderlijk dat er zo kort na elkaar twee gevallen zijn van deze extreme dwaalgast in ons land, zeker omdat de soort niet noemenswaardig lijkt uit te breiden naar het noorden. Het zou dus nog wel eens lang kunnen duren voor er weer eentje opduikt; of misschien ook niet!

Discussie

Wim Wiegant  ·  19 mei 2021  08:25

Prachtig verhaal, Joachim...!

Corstiaan Beeke  ·  20 mei 2021  19:14

Topsoort, superontdekking en heerlijk levendig beschreven. Van harte gegund!

Diedert Koppenol  ·  22 mei 2021  18:27

Gaaf zeg! Toch die ene dag voorjaar lekker meegepakt. ;) Bij ons hoorde je in het veld (tijdens het dippen) veelal dat de soort juist aan het uitbreiden is ten zuiden van ons; in ieder geval dat de aldaar aanwezige populaties groeien. 4 gevallen in de Benelux in een jaar tijd is toch wel strak!

Joachim Pintens  ·  26 mei 2021  01:37

Moeten we vaker doen, zo'n teamwerk :-)

Justin Jansen  ·  13 juli 2021  11:31, gewijzigd 13 juli 2021  11:31

Op basis van het juveniel kleed is het dus geen galilejensis van het Iberisch Schiereiland. Wellicht een vroege galilejensis uit Israel e.o. of dieper uit Africa en daarmee een andere ondersoort.

Joachim Pintens  ·  13 juli 2021  14:10

Inderdaad! Heb je weet van nog voorjaarsgevallen van juvenielen in Centraal- en Noord-Europa? In het laatste geval (Afrikaanse ondersoort) weer een leerrijk voorbeeld van een indrukwekkende verplaatsing door een veronderstelde 'non migratory' populatie...

Justin Jansen  ·  13 juli 2021  19:27

De Blokkersdijk vogel zette Gerald D en mijn wereld ook wel weer ff op zijn kop, omdat het bij mijn weten de eerste voorjaars juveniel is in NW Europa. Maar ik heb geen dieptestudie gemaakt van Huisgierzwaluw in NW Europa, dus misschien ligt daar nog een andere leuke verrassing te wachten.

Joachim Pintens  ·  13 juli 2021  20:33

Spannend!

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.